Müslümanların günahlarının bağışlanmasının umut edildiği, kurtuluş günü olarak bildiğimiz Berat Kandilinde neler yapılmalı? Bu geceye tayin edilmiş Berat Kandili İbadetleri olarak bize gelen rivayetler var mıdır? Berat gecesi yapılması gereken ibadetler, Beraat gecesi namazı, beraat gecesi duası, beraat kandili orucu gibi bugüne özel belirlenmiş ibadetler var mıdır? Şeklindeki merak edilen soruların cevabını bulabilirsiniz.
Şüphesiz Allah, Şaban ayının on beşinci gecesi (kullarına rahmetle) bakar ve herkese mağfiret eder. Fakat kendisine şirk koşana veya kindarlara mağfiret etmez.” (İbn Mace, İkamet, 191)
Berat Kandili Önemi
Rabbimiz, kullarını çokça sevmesi ve merhamet etmesiyle onlara, kendi rızasına ulaşmak için birçok envai yol sunmuştur. Bu yollardan birisi de mübarek gecelerdir. İşte bu mübarek gecelerden birisi olup Efendimiz’in “benim ayımdır” buyurduğu Şaban ayının on beşinci gecesi yani Berat Kandili Gecesi İslam Alemi için önemi büyük gecelerdendir.
Nefsin, şeytanın ve şeytanlaşmış insanların sinsi tuzaklarından sıyrılmak isteyen kul, bu gibi gecelerde Rabbine yakınlaşarak derdine çareler arar. Çağın günah bataklığından kurtulup, Rahman’ın “ selamet yurdu” olarak adlandırdığı İslami bir yaşantıya geçiş yapmak ister. İşte kulun, bu isteklerine ulaşması, içinde bulunduğu karanlıktan aydınlığa çıkması için Rabbi tarafından sunulan güzel bir fırsattır Berat Gecesi..
…“Muhakkak ki, Allah Teâlâ Şaban’ın on beşinci gecesinde dünya semasına rahmetiyle tecelli eder ve Beni Kelb Kabilesinin koyunlarının kılları sayısınca insanları mağfiret eder.” (Tirmizi, Savm:39.)” Buyuran Efendimiz daha bir çok hadiste Berat gecesinin önemine değinmiştir.
O halde mağfiretinin sayısız kullarına ulaşabildiği bu mübarek Beraat Kandilinde neler yapılmalı?. Bu gece hangi ibadetlerle ihya edilmeli?
Berat Kandili hakkında daha fazla bilgi edinmek için aşağıdaki yazımızı da okuyabilirsiniz; Berat Kandili önemi ve anlamı Berat kandili ne zaman?
Berat Kandilinde Neler Yapılmalı?
Mü’minler böyle gün ve geceleri Allah’a yakınlaşmak ve bağışlanmak için fırsata dönüştürmelidir
Bu geceden gafil kalmayıp geceyi ibadetlerle geçirmeli, samimi bir şekilde Allah’a yönelmeli ve bu gecede yakalanan halin, hayatın kalanında da devam ettirilme çabası güdülmelidir
Bu gecede, iman ederek girdiğimiz bu dinin, temel maddesi konumundaki en önemli kelimesi olan “La ilahe illallah’ın gerçek manası üzerinde düşünülmeli ve hakiki imana ulaşmanın yolları aranmalıdır.
Berat Kandilinde neler yapılmalı? Berat gecesi yapılması gereken ibadetler? Sorularına maddeler şeklince cevaplandıracak olursak;
- Nafile veya kaza namazı kılmak: Berat kandili gibi kıymetli gecelerin güzel bir tarafı da kulun eksiklerini gidermesi ve kendini yenilemesi için birer fırsat niteliğinde olmalarıdır. Ayrıca kulu nafilelerle Allah’a daha da yaklaştırmak için birer vesiledir bu geceler.
- Kuran’ı anlayarak okumak: Kul, bu geceyi kıymetli kılan sebeplerden birinin de Kur’an’ın inzal edilmesi olduğunu unutmamalı, Kitabını ve bu kitabın indiriliş sebebini, davasını ve kulluğunun hakikatini buradan öğreneceğini hatırlamalı ve buna göre hareket etmelidir.
- Tevbe-i istiğfarda bulunmak: Geçmiş günahlarına, yapması gerektiği halde yapmadıklarına, Allah’ın razı olmadığı her hali ve tembelliği için tekrar Allah’a dönmek…
- Kendimizi değiştirmek için kararlar almak: Allah’ın rahmetinin yağdığı bu gece, O’ndan isteyeceğimiz ilk şey, elbette sadece bu gece adına değil, bütün hayatımız adına hayırlı değişimler için kararlar almaktır. Berat, kurtuluş demektir; kurtuluş da ancak ömrümüzü Allah’ın istediği şekilde geçirirsek gerçekleşecektir. O halde yapmamız gereken, gerçek bir değişim için harekete geçebiliriz.
- Önceki hayatımızı muhasebe etmek: Muhasebe, geçmişimizi ve bugünümüzü değerlendirerek hayır ve şer adına terazi oluşturmak ve kendimizi tartmak, ne halde olduğumuzu düşünerek yanlış yönlerimizi törpülemeye çalışmaktır. Berat Kandili gibi önemli geceler, elbette bu muhasebeyi yapmak için birer fırsattır. Bunu değerlendirebiliriz.
- Asıl gayemizi ve hedefimizi hatırlamak: Allah’ın halifesi olmak ve O’nun rızasını kazanmak gibi ulvi amaçlarımızı hatırlayarak bundan sonraki zamanlarımızı bunu gerçekleştirmeye çalışarak geçirebiliriz.
- Allah’ın davasını anlamaya çalışmak: Allah’ın Peygamberlerini sadece namaz kılmak, oruç tutmak için göndermediğini, aksine bütün hayatımızı O’nun istediği şekilde geçirmemiz gerektiğini, O’nun dediği gibi bir hayat yaşamamız ve bunu tüm dünyaya duyurmak için çalışmamızın bizler için farz olduğunu hatırlayabiliriz.
- Üzerimizde hakları olanlar aranıp sorulmalı;özellikle anne babamıza isyandan sakınmalı bu gece hürmetine gönülleri kazanılmaya çalışılmalıdır.
- Küs ve dargın olanlar barıştırılmalı;gönüller alınmalı; kederli yüzler güldürülmeli
Kısaca diyebiliriz ki kul, böyle geceleri birer fırsat bilmeli ve Rabbine yaklaşmaya bunları vesile kılmalıdır. Berat gecesi de bunlardan biridir.
Bu Geceye Özel Berat Kandili İbadetleri Var mıdır?
Mübarek gecelerin ihya edilmesi ile ilgili özel Berat Kandili İbadetleri şeklinde hususi bir ibadet mevcut değildir. Namaz kılmak Kur'ân okumak, dua etmek tesbih çekmek gibi bütün ibadet çeşitleri ile bu gecede ibadet yapılabilir. Bu gece Allah katında kıymetli ve Efendimizin de övdüğü bir gece olduğu için gafil geçirilmemeli boş ve dünyevi işlerle meşgul olmak yerine Allah’a yakınlaştıracak olan nafile ibadetlerle, dualarla, tevbe ve muhasebe ile geçirilmelidir.
Bu Geceye Özel Bir Berat Gecesi Namazı Var mıdır?
Bu geceye özel bir beraat kandili namazı hakkında sahih bir hadis yoktur. Bunun anlamı elbette kişinin diğer nafile namazları kılmaması anlamına gelmez, sadece berat gecesine mahsus özel bir namaz tayin edilmemiştir. Kişi bu gece bol bol nafile namaz kılabilir, sevabı çok olan ve farz namazdan sonra en önemli namaz olan teheccüt namazını kılabilir ya da geçmiş namazlarının kazasını eda ederek geçirebilir. Namazın Allah katında çok ayrı bir öneminin olduğu ve bu gecenin sevabıyla beraber çok daha büyük sevaplar elde edebileceği asla unutmamalıdır.
Bu Geceye Özel Bir Berat Gecesi Duası Var mıdır?
Bu geceye özel olarak indirilmiş ya da rivayet edilmiş bir dua yoktur. Fakat Berat Kandili duası olmasa da biz biliyoruz ki Rabbimiz, bizler için bu gecede pek çok hayır yaratmıştır. Ve bu gece hadiste buyrulduğu gibi güneş batınca Allah Azze ve Celle’nin dünyaya en yakın göğe rahmeti ile tecelli ederek fecir doğuncaya kadar:
‘Benden mağfiret dileyen yok mu? Ona mağfiret edeyim. Benden rızık isteyen yok mu? Onu rızıklandırayım. (Bir bela ile) müptela olan yok mu? Onu beladan kurtarayım’ diye kullarına nida ettiği bir gecedir. Bu müjde verici hadise binaen kişi dilediği gibi Rabbine el açabilir dünya ve ahiret için niyazda bulunabilir her türlü haceti için bu geceyi fırsat bilmeli ve Allah’a yakınlaştıran bir ibadetin de dua olduğunu unutmamalıdır.
Berat kandili duası aramak yerine, bu gecenin her anında Rabbimiz’e her ihtiyacımız için el açabileceğimizi ve dilediğimiz gibi dua edebileceğimizi bilmeliyiz. Ayrıca Efendimizin sıkça okuduğu ve ümmetine de okumayı tavsiye ettiği birçok dua bu gece de okunabilir, sevabından istifade edilebilir.
Bununla birlikte dua etmek isteyip nasıl dua edeceğini bilemeyenler için günlük hayatta Peygamberimizin sıkça yapmış olduğu dualardan sadece bir kısmını sizler için derledik;
- "Allah'ım, Sana teslim oldum, Sana iman ettim, Sana tevekkül ettim, Sana döndüm, Senin için dava ettim ve Sana başvurdum. Önceden yaptıklarımı ve sonraya bıraktıklarımı, açık yaptıklarımı ve gizli yaptıklarımı bağışla. İleriye götüren ve geriye bırakan Sensin. Senden başka İlah yoktur." (Buharî-Müslim)
- “Rabbimiz, bize dünyada da iyilik ver, ahirette de iyilik ver ve bizi cehennem azabından koru." (Buharî-Müslim)
- "Allah'ım, cehennem fitnesinden ve cehennem azabından, zenginliğin ve fakirliğin şerrinden Sana sığınırım." (Ebû Davud)
- "Allah'ım, açlıktan Sana sığınırım; o, ne kötü bir arkadaştır. Hainlikten Sana sığınırım; o, ne kötü bir sırdaştır." (Ebû Davud)
- "Allah'ım, nimetinin elden çıkmasından, afiyetinin ters dönmesinden, ansızın azabına uğramaktan ve her türlü gazabından Sana sığınırım." (Müslim)
- "Ey Hay ve Kayyum olan! Sadece Senden yardım isterim; Hayatımı düzelt, gözümü açıp kapayıncaya kadar bile beni nefsimle baş başa bırakma." (Hakim)
- "Allah'ım, Senden sevgini, Seni sevenlerin sevgisini ve beni Senin sevgine ulaştıracak ameli isterim. Allah'ım, Senin sevgini bana nefsimden, ailemden ve soğuk sudan daha sevimli eyle." (Tirmizî)
- "Allah'ım, acizlikten, tembellikten, korkaklıktan, ihtiyarlıktan ve cimrilikten Sana sığınırım. Kabir azabından Sana sığınırım. Hayatın ve ölümün fitnesinden Sana sığınırım." (Müslim)
- "Allah'ım, Senden rahmetini icap ettiren şeyleri, mağfiretini gerektiren şeyleri, bütün günahlardan esen kalmayı, bütün iyilikleri ganimet olarak kazanmayı, cennete nail olmayı ve cehennemden kurtulmayı isterim." (Müslim)
Berat Kandili Orucu Hangi Gün Tutulmalıdır?
Dinimize göre gün, geceden başlamaktadır. Yani Berat Kandili gecesi 24 Şubat gecesidir, Berat kandili gündüzü ise ertesi gün olan 25 Şubat günüdür. Dolayısıyla Allah rızası için Berat Kandili sebebiyle nafile oruç tutmak isteyen kimse, berat gecesinin ardından gelen gündüzde oruç tutmalıdır. Yani 24 Şubat Cumartesi değil, 25 Şubat Pazar günü oruç tutmalıdır. Bununla birlikte dileyen gecenin öncesindeki günde de ayrıca oruç tutabilir ama asıl tutulması gereken gün ertesi gündür yani Pazar günüdür.
İslam’da Kandil Bidat Midir?
Berat Kandili gibi kandiller, dinimizde bidat sayılmamaktadır. Çünkü bu gibi gün ve geceler Allah Rasulü’nün kıymetini övdüğü ve ihya edilmesini tavsiye ettiği kıymetli anlar olmaktadır. Sadece bu gecelerde ibadet yaparken sahih sünnette olmayan bidat uygulamalara kaçmamaya dikkat edilmelidir.
"Allah’ım! Azabından affına; gazabından rızana sığınırım! Senden, yine Sana iltica ederim. Sana gereği gibi hamd etmekten acizim. Sen Kendini sena ettiğin gibi yücesin." (et-Tergib ve't-Terhib, 2119, 120)