Berat Kandili'nin Anlamı ve Önemi Nedir? Berat Gecesi Ne Zaman?

Üç ayların ikincisi olan Şaban Ayı’nın on beşinci gecesi eda edilecek olan berat kandili nedir? berat kandilinin önemi ve anlamı. Berat kandili ne zaman? Berat gecesi hangi gün idrak edilecek? detaylar yazımızda..

Berat Kandili Ne Zaman 2024? Hangi Gün İdrak Edilecek?

Berat Kandili mübarek üç aylardan ikincisi olan Şaban Ayı’nın, on dördüncü gününü on beşinci gecesine bağlayan mübarek gecedir. Bu yıl 24 Şubat 2024 Cumartesi gecesi ihya edilecektir.

Berat ne demek?

Berat, Arapça berae/beraet (البرائة) kelimesinden dilimize geçmiştir. Kur’an’da 25 yerde ‘berae’, 2 yerde ise ‘beraet’ kelimesi geçmektedir. Bu kelime ‘aklanmak, temize çıkmak, bir zorluktan kurtulmak ve beri olmak’ manasına gelmektedir. Arapça’da ise ‘kişinin bir yükümlülükten kurtulması veya yükümlülüğünün bulunmaması’ manasındadır.

Kandil ne demek?

Berat gecesinin Berat Kandili olarak anılması ise Osmanlı Devleti’nde, II. Selim (1566-1574) Dönemi’nde camilere kandiller asılması geleneğine dayanır. Bu dönemden sonra cami ve minareler kandillerle süslenmiş ve bu, gelenek halini almıştır.

Berat Kandili Nedir?

Berat, kişinin günah yükünü atması ve bu yükten kurtulmasıdır. Dilimizdeki manası ise beraat etmek, özgürlüğe kavuşmak, yükten ve cezadan kurtulmak demektir. Şaban ayının 15. gecesinde Müslümanların bu gecenin rahmetinden istifade edip günahlarından tevbe ederek, Allah’ın affı ve bağışlaması ile günah yükünden kurtulacağı yani berat edeceği umularak bu geceye Berat gecesi denmiştir.

Berat gecesi Arapça eserlerde, gecenin bereketinden dolayı ‘mübarek gece’, kulların ihsana kavuşmaları bakımından ‘rahmet gecesi’, Şaban Ayı’nın ortasında bulunması sebebiyle de ‘Şaban’ın orta gecesi’ olarak isimlendirilmiştir.

Berat Gecesi, dört farklı şekilde anılmıştır:

1. Mübarek gece
2. Berae gecesi
3. Sakk gecesi (belge ve senet)
4. Rahmet gecesi

Bu manalar çerçevesinde Berat, Allah’tan başkasına özgür olmak, rahmete kavuşarak af ve mağfiret edildiğini belgelerle ispatlamak demektir…

Berat Kandili'nin Önemi Nedir?

Berat Kandilinin önemi bir taraftan da Şaban Ayı’nda bulunmasından kaynaklanmaktadır. Allah Rasulü’nün, ‘Benim ayımdır’ buyurduğu Şaban, yine O’nun Ramazan’dan sonra (s.a.v) en çok oruç tuttuğu ve ahireti düşündüğü ay olarak bilinmektedir.

Arınma ve kurtuluş gecesi olan Berat Gecesi, bütün günahlardan affolunmak bağışlanıp günah yükünden kurtulmak için önemli bir fırsattır. Rabbimize yaklaşmak için ve O’na kendimizi, halimizi arz ederek hem fert, hem de ümmet olarak içinde bulunduğumuz perişan halden bizi kurtarması için bolca dua edebileceğimiz, tabiri caizse kendimize gelebileceğimiz bir gecedir Berat gecesi…

İnsanın yıllık planlamasının bizzat Allah tarafından çizildiği gecedir Berat… İşte bu noktadan baktığımızda anlıyoruz ki Allah, kullarına çok muhteşem bir fırsat sunmakta ve adeta onların seslerine ve isteklerine kulak vermektedir: ‘Kulum benden ne isteyecek ki Ben ona vereyim?’ Bu ilahi nida her mümin kulun kalbinde yerini bulmaktadır.

Berat, Kuran’ın Levh-i Mahfuz’dan semaya inişi gibi, Kuran’ı dilimizden kalbimize indirme gecesidir…

Berat, arınma, affedilmek adına çabalama, günah yükünden kurtulma günüdür.

Berat, muhasebe ve murakebe günüdür.

Berat Kandilinde Ne Olmuştur?

Yüce Allah, Kuran’da şöyle buyurmaktadır:

1. Apaçık Kitab’a andolsun;
2. Gerçekten Biz onu mübarek bir gecede indirdik, gerçekten Biz uyaranlarız.
3. Ki onda (o gecede) her hikmetli iş ayrılır.
   (Duhan Suresi, 2,3 ve 4)

Alimlerimizin bir kısmına göre Duhan suresinde bahsi geçen bu mübarek gece, Berat gecesidir, Bu durumda Kur’an’ın tamamının Berat gecesi Levh-i Mahfûz’dan dünya semasına indiği, Kadir gecesinde ise âyetlerin peyderpey inmeye başladığı şeklinde bir yorum ortaya çıkmaktadır. Alimlerin bir kısmına göre ise bahsi geçen bu gece Kadir gecesidir. Bu iki görüşün arasını birleştiren bir kısım alimlere göre ise, Berat Gecesi’nden başlayıp Kadir Gecesi’ne kadar devam eden süreçtir.

Berat Gecesi’inde Olan 5 Önemli Olay:

1. Bütün hikmetli işlerin ayrımına başlanması,
2. Bu geceki ibadetlere kat kat sevap verilmesi,
3. İlahi rahmetin, bütün alemi kuşatması,
4. Allah’ın af ve bağışlamasının ziyadesiyle artması,
5. Peygamber Efendimiz (s.a.v)’in tam bir şefaat yetkisine sahip olması.

• Berat gecesi bir kulun bir yıllık hayatında olacak bütün hadiselerin yazıldığı gece olarak da bilinmektedir. Rızık, ölüm, doğum gibi hadiseler bu gecede yazılır.
• Berat, Yüce Kitabımız Kuran’ın inzal edildiği, yani toptan Levh-i Mahfuz’dan dünya semasına indirildiği gecedir. Efendimize parça parça indirilişi ise ilk kez Kadir Gecesi’nde olmuştur.
• Bir kısım alimlere göre kıblenin Kudüs’te bulunan Mescid-i Aksa’dan, Mekke’de bulunan Mescid-i Haram’a doğru çevrilmesi de Şaban Ayı’nın 15. Gecesi’nde vaki olmuştur.

Berat Kandili'nin Fazileti

Allah Rasulü’nün, ümmetine olan düşkünlüğünü elbette bu gecede de görebiliyoruz:

Bir rivayete göre Allah Rasulü, Şaban’ın 13. gecesi ümmeti hakkında şefaat niyaz etti; üçte biri verildi. 14. gecesi niyaz etti; üçte ikisi verildi. 15. gecesi niyaz etti; hepsi verildi. Ancak Allah'tan devenin kaçması gibi kaçanlar başka. Zemzem kuyusunun bu gecede açık bir şekilde coşup çoğalması da bu manaları kuvvetlendiren kutsal bir işaret olarak yorumlanmaktadır. (Hak Dini Kur an Dili, 5,4295)

 "Muhakkak ki, Allah (a.c) Şaban’ın 15. gecesinde rahmetiyle yetişip her şeyi kuşatır. Bütün mahlukatına mağfiret eder. Yalnızca müşrikler ve kalpleri düşmanlık hissiyle dolu olup insanlarla zıtlaşmaktan başka bir şey düşünmeyenler müstesna." (İbni Mâce, İkame, 191.)

"Yüce Allah bu gece bütün Müslümanlara mağfiret buyurur, ancak kahin, sihirbaz yahut çok kin güden veya içkiye düşkün olan veya ana babasını inciten, yahut zinaya ısrarla devam eden müstesna." (et-Tergîb ve't-Terhib, 2.118.)

Bir Berat Gecesi’nde uyanıp da Resulullah (s.a.v)’i yanında bulamayan Hz. Aişe kalkarak Efendimizi aramaya başladı. Sonunda Peygamberimizi Cennetü'l - Baki mezarlığında başını semaya kaldırmış halde buldu. Peygamberimiz (s.a.v) mübarek hanımına Berat Gecesinin faziletini şöyle anlattı:

"Muhakkak ki, Allah Teala Şaban’ın 15. gecesinde dünya semasına rahmetiyle tecelli eder ve Beni Kelb Kabilesinin koyunlarının kılları sayısınca insanları mağfiret eder." (Tirmizi, Savm:39.)

Berat Kandili fazileti ile ilgili Allah Rasulü, şöyle buyurmuştur:

Ali b. Ebu Talib’ten (r.a.) rivayet edildiğine göre, Resulullah buyurmuştur ki:

“Şaban ayının on beşinci gecesi olduğu zaman o gece ibadete kalkın. Ve o gecenin gündüzünü (geceden sonraki gündüz) oruç tutun. Çünkü o gece güneş batınca Allah dünyaya en yakın göğe rahmeti ile tecelli eder, (o andan) fecir oluncaya kadar: ‘Benden mağfiret dileyen yok mu? Ona mağfiret edeyim. Benden rızık isteyen yok mu? Onu rızıklandırayım. (Bir bela ile) müptela olan yok mu? Onu beladan kurtarayım. Şöyle olan yok mu? Böyle olan yok mu?’ buyurur.” (İbn Mace, İkamet, 191)

Ebu Musa el-Eş’ari’den nakledildiğine göre Rasulullah şöyle buyurmuştur:

“Şüphesiz Allah, Şaban ayının on beşinci gecesi (kullarına rahmetle) bakar ve herkese mağfiret eder. Fakat kendisine şirk koşana veya kindarlara mağfiret etmez.” (İbn Mace, İkamet, 191)

Bir hatırlatma: Dinimize göre gün, geceden başlamaktadır. Dolayısıyla Allah rızası için Berat Kandili sebebiyle nafile oruç tutmak isteyen kimse, berat gecesinin ardından gelen gündüzde oruç tutmalıdır. Yani 27 Mart Cumartesi değil, 28 Mart Pazar günü oruç tutmalıdırlar.

Berat Kandili Mesajları

Berat Kandili gibi gün ve gecelerde Berat kandili mesajı çokça karşılaşılan ve aslında Allah Rasulü ve sahabe arasında yer bulmamış olan bir uygulamadır. Allah Rasulü ve ashabı bu şekilde birbirlerini tebrik etmemişler ve kutlamalar yapmamışlardır. Hatırlatmak ve ihya edilmesi konusunda bir öncü sevabı elde etmek konusunda birbirlerine mesaj atanlar elbette olmalıdır. Ancak bu, ölçüyü kaçırarak geceyi ihya etmeye hiçbir surette engel teşkil etmemeli, zamanın çoğunu alarak bu kıymetli anları bize kaybettirmemelidir.

Kandiller Ne Zaman?

Bu yıl itibariyle diğer kandiller ne zaman bilmek isteyenler için aşağıdaki takvim yol gösterici olacaktır;

Regaip kandili ne zaman: 11 Ocak 2024

Miraç kandili ne zaman: 6 Şubat 2024

Berat kandili: 24 Şubat 2024

Kadir gecesi: 5 Nisan 2024

Mevlid kandili: 14 Eylül 2024

Alimlerimizin dilinden bir dua…

"Allah’ım! Şayet ismimi saidler defterine yazdıysan, orada sabit kıl. Şayet ismimi şakiler defterine yazdıysan oradan sil. Çünkü Sen buyurdun ki; 'Allah dilediğini siler yok eder, dilediğini de sabit bırakır, Levh-i Mahfuz O’nun katındadır." (Rad Suresi, 39), (Mecmuatül Ahzab, 1597)

Yazımızı bitirirken hep birlikte Allah Rasulü’nün duasına kulak verelim ve ‘amin’ diyelim:

"Allah’ım! Azabından affına; gazabından rızana sığınırım! Senden, yine Sana iltica ederim. Sana gereği gibi hamd etmekten acizim. Sen Kendini sena ettiğin gibi yücesin." (et-Tergib ve't-Terhib, 2119, 120) (Amin..)

Tüm İslam alemi olarak Berat’a hakkıyla kavuşup, kandil gibi aydınlanarak aydınlatmayı Rabbimizden niyaz ediyoruz.