Çeçenistan Bağımsızlık mücadelesinin unutulmaz isimlerden olan Cevher Dudayev kimdir? Sovyetlerin karşısında bir avuç Müslümanın gösterdiği o örnek mücadelenin komutanları arasında yer alan Cevher Dudayev sözleri ve şehadeti ile sonraki nesillere nasıl bir örnek bırakmıştır? Gelin bu yazımızda onun vesilesi ile bir kez daha imandan doğan cesarete tanıklık edelim…
İİnsanlık tarihi var olduğundan beri hak ile batılın savaşı hep olagelmiştir. Sahnenin oyuncuları değişse de konu hep aynı olmuştur. Bu kez sahnenin bir tarafında Çeçenistan’da kendi dinlerini yaşamak isteyen Müslüman bir halk ve başlarında yiğit general Cevher Dudayev diğer tarafında ise bunu hazmedemeyen emperyalist güçler var…
Kafkasya’da yaşayan bir yiğit, Rusya ordusunda generalliğe kadar yükselmiş olmasına rağmen zulme rıza göstermemiş, Sovyetlere karşı bir avuç Müslümanın yanında yer almıştır. Çeçenler, bağımsızlık mücadelesinde adeta bir mihenk taşı hüviyetinde olan Cevher Dudayev’in liderliğinde diriliş hareketini başlatıyorlar ve uygar insanlığa direniş dersi veriyorlardı. İşte bu yiğit Cevher Dudayev ve örnek mücadelesi sizlerle…
1990’larda Çeçenistan’a Genel Bakış
1991 yılında Çeçenistan bağımsızlığını ilan eder.
Çeçenistan lideri Cevher Dudayev, Çeçenistan’ın bağımsızlığını binlerce Çeçen halkı ile meydanlarda tekbirler eşliğinde kutlar. Bu kutlamalarda temelde şunları vurgular:
- Çeçenistan’ın tam anlamıyla bağımsız olacağını,
- Çeçenistan’da İslami bir yönetim uygulanacağını,
- Tüm Kafkasya’nın yani Nogay Tataristan’ın, İnguşların, Dağıstan’ın da bağımsız oluncaya dek bu mücadelenin süreceğini dile getirir.
Çeçenistan’da başlayan bu kıvılcımın yayılması üzerine Kafkasya’daki birçok ülke de bağımsızlığını ilan eder. Lakin, bu ülkeler arasından Rusya’yı rahatsız eden tek ülke Çeçenistan olur. Rusya Devleti, Çeçenistan’ın bağımsızlığını tanımaz. Diğer ülkelere nazaran çok daha küçük bir toprak parçasına ve çok az bir nüfusa sahip olan Çeçenistan’ı işgal eder. Cahar Dudayev tarafından dile getirilen İslami bir yönetim ilanı ve bağımsızlık söylemi sadece Rusya ile sınırlı kalmayıp tüm küresel güçleri rahatsız eder.
Çeçen Lider Cevher Dudayev (Cahar Dudayev) Kimdir?
Çeçenistan‘ı özgürlüğe kavuşturan Çeçen direnişinin efsanevi lideri Şehit Cevher Dudayev, 15 Şubat 1944’te Çeçenistan’ın Yalho (Yelhoroy) Köyü’nde Musa ve Rabia Dudayev çiftinin 13. evladı olarak dünyaya geldi.
27 Şubat 1944’te Anne kucağında 15 günlük bebekken Sibirya’ya sürgün edilenler arasındadır. Böylece çocukluk günleri zor şartlarda Sibirya bozkırlarında geçer. 1957'deki geri dönüşüne kadar da Kazakistan’ın Çimkent şehrinde yaşadı.
Askeri Kariyeri ve Sürgünü
Cevher Dudayev, Kuzey Osetya Devlet Üniversitesi’nde Fizik-Matematik Fakültesini okudu. Ancak birinci sınıfı bitirdikten sonra annesinin haberi olmaksızın Rusya’nın Tambov kentinde askeri pilotluk için uzmanlık dersleri almaya başladı.
Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB) Silahlı Kuvvetlerinde göreve başlayan Cevher Dudayev, 1962’de Tambov Askeri Pilot Yüksek Okulu’ndan, 1966 yılında da Uzak Mesafe Uçakları Pilot ve Mühendis Yetiştirme Yüksek Okulu’ndan mezun oldu. 1974 yılında Gagarin Hava Harp Akademisi’ni de üstün başarıyla bitiren Cevher Dudayev, hem 1. Sınıf pilot olmayı hem de 1.sınıf mühendis olmayı başardı.
Sovyet Rusya’da Generalliğe Kadar Yükselen İlk Müslüman
S.S.C.B. hükümeti tarafından şahsına 12 madalya takdim edildi. Tümgeneralliğe kadar terfi alan Dudayev, Sovyet Rusya Stratejik Hava Kuvvetleri’nde Tümen Komutanı olma başarısını gösteren ilk Müslüman oldu.
Estonya’da kahraman, Rus ordusunda ise ‘Asi General!’
1989 yılında komünizmin sonunu getiren olaylar hiç şüphesiz Glasnost ve Perestroyka politikaları olmuştur. Bu tarihlerde Cevher Dudayev tuğgeneral olarak Estonya’da bulunuyordu. Estonya’da Stratejik Hava Kuvvetleri Filoları Komutanlığı’nda görev yaparken, bağımsızlık rüzgârlarının estiği Estonya ve diğer Baltık ülkelerindeki isyanları zor kullanarak bastırması istendiğinde, bu emri reddetti ve tarihe geçecek şu sözleri dile getirmiştir:
-“Toprağı için, vatanı için mücadele eden insanlara asla bomba atmam!”
Sovyet Rusya bu itaatsizliğe kayıtsız kalmadı. Yiğit Generali ve onun beraberindeki askeri birliği Grozni bölgesine sürgün etti. Rus ordusunda “Asi General” olarak anılmaya başlanan Cevher Dudayev, Estonya’da kahraman ilan edilmişti. Cevher Dudayev 1990 yılında Rus ordusundaki görevinden istifa etti.
Çeçenistan Bağımsızlık Mücadelesi
Kafkasların İslam’la tanışması Hazreti Osman (r.a) zamanında olmuştur. Emeviler zamanında ise bütün Kafkasya İslam toprağı haline gelmiştir. 1722 yılında Rus Çarlığı, Kafkasları işgal etti. Bu tarihten itibaren Kafkasya bölgesinde, Kafkasya’daki halklarla Ruslar arasındaki savaş devam edegelmektedir. Kafkas halkalarından, direnişi ve cihadıyla ön plana çıkanlar ise İslam’ın kahraman evlatları Çeçenler olmuştur. İşte Cevher Dudayev de bu kahraman halkın cihad önderlerindendir.
(Cevher) Cahar Dudayev kendisi için şu amacı belirledi: Kafkas halklarını bir araya getirmek ve bağımsız bir devlet kurmak... Bunun için sadece silahlı mücadele etmekle kalmayıp, aynı zamanda politik bir mücadele de verdi.
Kafkas Birliği Oluşturma Çabaları
Cohar Dudayev öncülüğünde Zelimhan Yandarbiyev, Aslan Mashadov, Selman Raduyev, ve Şamil Basayev gibi komutan ve siyasetçilerin gözetiminde Ruslara karşı Çeçen direnişi oluşturulmuştur. Cevher Dudayev’in Çeçenistan’ın bağımsızlığının yanında bir diğer hayali de Rusya’nın olmadığı bir Kafkas Birliği gerçekleştirmektir. Bu Kafkas halklarının bir birlik altında toplanma hayali bile Moskova’yı çıldırtmaya yetecek bir sebeptir. Çünkü Çeçenistan ve birlik olması düşünülen Kafkasya bölgesi başta petrol olmak üzere zengin yeraltı kaynaklarıyla bilinen bir bölgedir. Sovyet Birliği bu bölgedeki bağımsızlık hareketlerini en sert şekilde bastırmaya çalışmaktadır.
Bağımsız Çeçenistan'ın İlk Cumhurbaşkanı: Cevher Dudayev
Çeçenistan’da 19-21 Ağustos 1991 yılında mevcut yönetim Gorbaçov‘a darbe teşebbüsünde bulunuldu. Ancak yapılan darbe teşebbüsü başarısız sonuçlandı. Cohar Dudayev, darbe yapılırken darbecilerin karşısında yer aldı. Akabinde de darbecilerin safında bulunan Çeçen-İnguş Cumhuriyeti Hükümeti‘ni düşürmek için başlatılan halk hareketinin başına geçti. Aydınlar, demokratik güçler ve tüm Çeçen halkı kendisini destekledi. 27 Ekim 1991 yılında gerçekleştirilen seçimlerde halktan % 85 oy alarak Çeçenistan Cumhurbaşkanlığı‘na seçildi.
Ruslara Karşı 'Cihad' Emrini Verdi
Tarihler Aralık 1994’ü gösterdiğinde Rusya Çeçenistan’a askeri harekât başlattı. Cahar Dudayev ise, bu harekete karşı Çeçen halkına "Cihad" emrini verdi. Böylece Çeçenistan karşı saldırılarla Ruslara cevap verdi. Yıllar önce Şeyh Şamil tarafından başlatılan mücadele Cevher Dudayev önderliğinde devam etti. Ve Çeçen halkı, iki yıla yakın bağımsızlık mücadelesi verdi. Cevher Dudayev yalnızca Ruslarla değil, Çeçenistan içindeki Rus yanlısı muhaliflerle de mücadele etti.
Çeçen halkı silah ve cephane yetersizliklerine rağmen kendi vatanlarını savunmak için Ruslara karşı destansı bir direniş gösterdiler.
Her Çeçen generaldir; ben sadece milyon birincisiyim!
Cevher Dudayev’den sonra da Çeçenistan’ın en meşhur komutanları olan Zelimhan Yandarbiev, Şamil Salmanoviç Basayev, Aslan Mashadov, Dokka Umarov ve Salman Raduev ve daha nice komutan, Çeçenistan mücadelesine devam etmişlerdi. Bu sebeptendir ki Cahar Dudayev, “Her Çeçen generaldir; ben sadece milyon birincisiyim” demiştir.
Cevher Dudayev Ölümü
O tarihlerde Moskova gündemini Eski Sovyet Parlamentosu’nun ilgası ve Devlet Duma`sının oluşturulması teşkil etmekteydi. Tarihler 25 Mart 1994’ü gösterirken Devlet Duma’sı "Rusya federal organlarının Çeçenistan devlet organları ile siyasi ilişkilerin düzeltilmesi gerekmektedir " şeklinde karar çıkardı. Bu karar çıktığında da Çeçenistan`ın bazı bölgelerinde Cevher Dudayev aleyhtarı muhalif gruplar kuvvet kazanmaya başladı. Kremlin, muhalif gruplara her türlü lojistik desteği sağlanmaktaydı. Artan istihbarat akışı Rusların Cevher Dudayev'i tasfiye etmesine ve Çeçen halkının direnişini zaafa uğratmasına olanak sağladı.
21 Nisan 1996 yılında yeri tespit edilen Cahar Dudayev, Rus uçakları tarafından şehid edildi. Cevher Dudayev’in ölümünden sonra Çeçenler, büyük bir yasa büründü. Ancak Çeçen halkı İslami dava şuuruna bağlı olmaları hasebiyle her ne kadar önemli bir liderlerini kaybetmiş olsalar da bu davadan asla vazgeçmeyeceklerini Ruslara göstereceklerdi. Yandarbiev ile, Çeçen halkı Ağustos 1996 yılında başkent Grozni’yi yeniden ele geçirerek önemli bir başarı yakaladılar. Grozni şehrinin adı yeniden Rusya’ya bağımlı olana kadar- Cevher Dudayev anısına- Caharkala (Caharyurt) olarak değiştirildi. Bu vefattan sonra Rus asıllı eşi Alla Dudayeva, Cevher Dudayev‘in mücadelesini anlatan "Milyon Birinci" adlı kitabı kaleme aldı. Bu kitap, daha sonra Türkçeye de çevrildi.
Cevher Dudayev‘in şehid edilme anı işgalci Rus uçaklarının kamerasından böyle görüntülenmişti.
Rusya Devleti, Cevher Dudayev’in ölümü sonrası Çeçenler ile barış görüşmeleri gerçekleştirdi. 1997 yılında imzalanan Hasavyurt Antlaşması ile Ruslar, Çeçenlere aşamalı olarak bağımsızlık sözü verdi. Ancak Sovyet Rusya verdiği sözü çok kısa bir süre tutsa da ilerleyen vakitlerde planında söz verdiğinin aksine Çeçenistan’a özgürlük diye bir şey olmadığını yeniden gösterecekti…
Cevher Dudayev’in Ölümünün Yıl Dönümü Ne Zaman?
Cevher Dudayev’i şehadetinin 25. yılında rahmetle anıyoruz. Kendi vatanında Allah’ın dediğinin olması, Allah’ın hükümlerinin hakim olması için, şan, şöhret, para, kısaca aklınıza gelebilecek bütün maddi değerleri terk etti. İslami yönetim getirmek için savaşa yiğit adam, onuruyla şehadete ulaştı. 21 Nisan 1996 tarihi, Cevher Dudayev’in şehadet tarihidir.
Eşi Alla Dudayeva Tarafından Şehadeti Üzerine Yazılan Mektup
Bir Rus füzesiyle hayatını kaybeden Cevher Dudayev'in anısına eşi Alla Dudayeva şu mektubu yazmıştı:
“Özgürlük şövalyesi!
21 Nisan 1996'da bir bahar günü, Gehi-Çu dağlık köyünde Çeçen halkının yakın tarihindeki kayıp verilen anı günü oldu. Çeçen-İçkerya Cumhuriyeti'nin Birinci Devlet Başkan Cohar Dudayev dağlarını kucaklayarak, ana toprağına düşerek ebediyete yürüdü. Güdümlü Rus füzesinin darbesi ile yeşil ve taze otlar karardı, parıl parıl parlayan beyaz yaprakları kana boyandı. Uzun süre onu gizleyen dağları ve ormanları, tüm Çeçen toprağı onu kollarına aldı.
Cohar'a ölüm getiren hainliğe lanet olsun. Yeltsin başkanlığındaki büyük devlet hükümeti 'asi' Çeçen devlet başkanının yok etmek için en son uzay teknolojisini kullandı. Dedelerinin ruhuna sadık olan O ise, onlara sadece gülümsedi ve ölümden korkmadı! Çünkü onun için en yüksek şeref vatanının özgürlüğü için hayatını vermekti. O vatanını fedakarlıkla sevdi ve Çeçen savaşçılara hayrandı. Cohar "Onların her biri-bin değerinde" diyordu ve haklıydı.
Hainleri gördüğünde çok üzülüyordu. Nefes nefese "Bunlar Çeçen değil" diyordu. "Gerçek Çeçenler annesini, perişan vatanını satmaz. Bunlar ise sahiplerinin peşinden Çeçen topraklarından kaçıyor."
Onlar onun öldürülmesine yardım ettiler. Ama tüm ezilen halkların özgürlük sembolü olan Cohar'ı öldürmek mümkün mü? Dünyada onun adı onlarca cadde ve meydana verildi. Ve suçsuz yere öldürülen, esir kamplarında işkence edilen, tanklarla ezilen, bombalarla havaya uçurulan kadın ve çocukların kanının intikamını almaya feryat ediyor!
"Ama su değil insan kanı…" Litvanya, Letonya, Estonya, Gürcistan ve Ukrayna'nın ardına bakınız, eski ve ünlü Kafkasya yükseliyor!
Rusya imparatorluğu kötülük ve yalanla mahvoldu! Şanlı Cohar şehrinde, beton sığınaklardaki gelip geçicilerin günleri sayılı. "Siz de toprakta haşaratın yaşadığı gibi kendi asrınızı yaşıyorsunuz, hakkınızda hikâyeler anlatılmayacak, hakkınızda şarkılar söylenmeyecek." Ama Cohar kesinlikle dönecek… Tabii ki eğer bizler, onun yaptığı gibi zafer için elimizde olan her şeyi yapabilirsek, bir mucize oluşturabilir ve mümkün olmayanı gerçekleştirebiliriz. O Çeçenleri boşuna sevmedi ve boşuna güvenmedi. Gururla onları 'Sayın Halk!' olarak adlandırdı. Şimdi sıra bizde… Biz hepimiz birlikte Coharız!”
Cevher Dudayev Sözleri
Sistemden korkan, Allah'tan korkmaz; Allah'tan korkan, sistemden korkmaz.
Son Çeçen canını vermeden Ruslar asla Çeçenistan'ı alamazlar!
Basın mensuplarının savaş öncesinde sorduğu “Kaç generaliniz var?” sorusuna “Her Çeçen bir generaldir, ben sadece milyon birinciyim” diyerek cevap vermişti.
Türkleri çok seviyorum. Tarih boyunca kahramanlıklarıyla, cesaret ve atılganlıklarıyla kendilerini kabul ettirmişlerdir. Milli ve manevi değerlerine bağlıdırlar. Dostluklarına güvenilir, düşmanlıklarından korkulur.
Bizi öldürebilir, ezebilir, üstümüzde tanklarla dans edebilir, vücudumuzu parçalayabilirler... Fakat özgürlük ve bağımsızlık ruhumuzu asla yok edemezler...
Bugün Türkiye’yi yönetenler, o yüce değerlerden çok uzaklar. Halbuki Türk milleti, maddi ve manevi değerlerine bağlı olduğu sürece yücelmiş ve yükselmiştir. Ve dünya tarihinin akışına yön vermişlerdir. O yüce değerlerden ayrıldıkça küçülmüşler ve sıkıntılara düşmüşlerdir.
Şehadete talibim. Şehitliği rütbe ve şeref kabul ediyorum. Kanımın son damlasına kadar ülkemin bağımsızlığı ve milletimin hürriyeti için savaşmaya hazırım.
Rus emperyalizmine boyun eğmek kader değildir. Kuzey Kafkasyalıların birlik ve özgürlük gibi doğal ve siyasi hakları vardır. Bu talepler gündeme getirilmedikçe Kuzey Kafkasyalılar günden güne yok olacaklardır. Çünkü bu düzen emperyalizmin düzenidir.
Rusizm, ırkçılık ve faşizmden daha beter yeni bir ideolojidir.
Ben o acı dolu günlerin, o insanlık faciası sürgünün çocuğuyum.
Savaşa karşıyım ancak haksızlığa karşı savaşmak karakterimdir.
Bana göre haksız güç zulümdür, güçsüz hak ise mağdurdur. Haksız gücün karşısında, güçsüz hakkın yanında olmak benim inancımdır. 13 yılım sürgünde geçti. Baskılar, açlık ve sefaletin yanında sürgünde vatandan ayrı kalmanın verdiği ıstırabı hep içimde hissettim. Ben o ruhla yetiştim ve hayatımın her anında halkıma yapılan bu zulmü hep hatırladım
100 yıl köle olarak yaşamaktansa bir gün şerefli ve başı dik durmayı tercih ederim...
Üstad Abdürrahim Karakoç’un Cevher Dudayev Şiiri
Meydan meydan dayak vurdu Rus’lara
Kök söktürdü, kan kusturdu Rus’lara
Tek başına karşı durdu Rus’lara
Meydanlar ağlasın
Hep/bayramlar bayram ola/derdik biz
Kurban Bayramı’na yaslı girdik biz
Cahar Dudayev’i kurban verdik biz
Kurbanlar ağlasın…
Zulme baş kaldırdı, Hakk’a yaslandı
Zaferleri şehadetle süsledi
Hürriyete gönül vermiş aslandı
Aslanlar ağlasın…
Cevher Dudayev Hakkında Merak Edilen Sorular
-
Cevher Dudayev nasıl öldü?
Cevher Dudayev 21 Nisan 1996 tarihinde Rus savaş uçağından atılan füze ile öldürüldü.
-
Cevher Dudayev ölüm nedeni nedir?
Cevher Dudayev’in bağımsız ve İslami bir yönetim ilanı Rusya’yı rahatsız etmeye yetti. Bunun neticesinde Rus savaş uçağından atılan füze ile şehid edildi.
-
"Milyon Birinci" isimli kitabı kim yazmıştır?
Cevher Dudayev’in eşi Alla Dudayeva yazmıştır.
Cevher Dudayev’in bu kutsal mücadelesi, istiklalin ve istikbalin İslam’da olduğunu, Allah’ın mazlumların yanında olduğunu, yalnız kendileri için değil tüm Kafkasya Müslümanlarının özgürlüğü için mücadele ettiklerini, imanla donatılmış bir ruhun bütün dünya orduları ve askeri müdahalelerle dahi yok edilemeyeceğini tüm dünyaya göstermiştir. Artık İslam alemlerinde yapılan bu zulüm bitmeli ve ümmet bu dağınıklığından kurtulmalıdır. Bunun yolu da Cevher Dudayev gibi büyük şahsiyetlerin varlık sahasına çıkarak liderliğe soyunup güveni oluşturması ve ümmetin gönlüne merhem olmasıdır.
Ve öğretmiştir ki; insan imanı tanklarla ezilemez…