Çocuk Eğitimi

Yüce Allah Kur'an-ı Kerim'de şöyle buyurmaktadır: "Ey iman edenler! Kendinizi ve yakınlarınızı, yakıtı insanlar ve taşlar olan bir ateşten koruyun."[1] 1- Resulullah (s.a.a) buyurmuştur: "Babanın senin üzerinde hakkı olduğu gibi çocuklarının da hakkı vardır."[2] 2- Resulullah (s.a.a) buyurmuştur: "İyilik etmeleri için çocuklarınıza yardımcı olun. Her anne ve baba çocuklarının itaatsizliğine engel olabilir."[3] 3- Peygamber efendimiz (s.a.a) buyurmuştur: "Çocuklarının kendilerine itaatsizlik etmesine neden olan anne ve babaya Allah lânet etsin."[4] 4- Resul-i Ekrem (s.a.a) buyurmuştur: "Çocuklarınızı iyi eğitin ki yüce Allah sizleri affetsin."[5] 5- Resulullah (s.a.a) buyurmuştur: "Çocuk yedi yaşına kadar emredici, yedi yaşından on dört yaşına kadar emre uyan, on dört yaşından sonraki yedi yılda da anne ve babasının istişare tarafı olmalıdır."[6] 6- Resulullah (s.a.a) buyurmuştur: "Çocukları sevin, onlara karşı şefkatli olun, onlara verdiğiniz sözü harfiyen yerine getirin; çünkü çocuklar, sizin onlara rızk verdiğinizi sanırlar."[7] 7- Peygamber efendimiz (s.a.a) buyurmuştur: "Çocuklarınız ağladığında onları dövmeyin; çünkü ilk dört aydaki ağlamaları 'lâ ilâhe illallah' zikridir, ikinci dört aydaki ağlamaları Peygamber'e (s.a.a) 'salâvattır', üçüncü dört aydaki ağlamaları ise anne ve baba hakkında duadır."[8] 8- Resul-i Ekrem (s.a.a) bir gün şöyle buyurdu: "Yazıklar olsun ahır zaman babalarına!" Bunun üzerine ashap sordu: "Yoksa müşrik mi olacaklar?" Peygamberimiz (s.a.a) şöyle buyurdu: "Hayır, Müslüman kalacaklar; ama çocuklarına dini öğretmeyecek ve hatta çocukları dini öğrenmek istediklerinde onlara engel olacak ve onları dünya malı kazanmaya sevk edeceklerdir. İşte ben böyle babalardan uzağım; onlar da benden uzaktırlar."[9] 9- İmam Ali (a.s) buyurmuştur: "Akıllı insan nasihat ve öğütle, hayvanlar ise ancak dayakla eğitilir."[10] 10- İmam Ali (a.s) buyurmuştur: "Çocuklarınızın ve akrabalarınızın bedbaht olmalarına sebep olmaktan sakının."[11] 11- İmam Ali (a.s) buyurmuştur: "Çocuğun kalbi ekilmemiş tarlaya benzer; ne eksen tutar."[12] 12- Hz. İmam  Ebul-Hasan (a.s)'a çocuğuyla ilgili bir şikâyette bulunan bir adama İmam şöyle buyurdu: "(Çocuğunu eğitmek istiyorsan), onu dövmemelisin; ona küsebilirsin, ama bunu fazla sürdürmemeli ve en kısa  zamanda barışmalısın."[13] 13- İmam Ali (a.s) buyurmuştur: "Çocuklarınızı kendi zamanınızın âdetlerine göre eğitmekte ısrarcı olmayın; çünkü onlar sizin zamanınızdan başka bir zaman için yaratılmışlardır."[14] 14- İmam Ali (a.s) buyurmuştur: "Aşırı kınama, inatçılık ateşini körükler."[15] 15- Allah Resulü (s.a.a) buyurmuştur: "Çocuklarınıza eşit davranın; farklı davranacak olsanız dahi kızlarınızı üstün tutun!"[16] 16- Resulullah (s.a.a) bir gün şöyle buyurdu: "Allah'ın rahmeti, çocuklarının iyi işler yapmasına yardımcı olan anne ve babanın üzerine olsun!" "Bu nasıl gerçekleşebilir?" diye sorulduğunda Allah Resulü (s.a.a) buyurdu: "Çocuklarınızdan, yapabilecekleri bir işi bekleyin; güç yetiremeyecekleri şeyi onlardan istemeyin; onları günah işlemeye mecbur etmeyin; çocuğunuza yalan söylemeyin ve abes şeyler yapmayın."[17] 17- İmam Cafer Sadık (a.s) buyurmuştur: "İyi babaların çocuklarına bırakabileceği en büyük miras, servet değildir; güzel eğitim ve ahlâktır."[18] 18- İmam Ali (a.s) buyurmuştur: "Çocuklarınıza Peygamber'i (s.a.a), Ehl-i Beyti'ni (Allah'ın selâmı üzerlerine olsun) ve Kur'an okumayı sevdirin."[19] 19- Resulullah (s.a.a) buyurmuştur: "Çocuklarınıza değer verin, güzel ahlâk öğretin ve onlar için Allah'tan  bağışlanma dileyin."[20] 20- Resulullah (s.a.a) bir gün şöyle buyurdu: "Yüce Allah, Kur'an okuyan her çocuğun anne ve babasının günahlarını bağışlar." Allah Resulü'ne (s.a.a) soruldu: "Kur'an okumanın, Müslüman olmayan anne ve babaya da faydası var mı?" Resulullah (s.a.a) şöyle buyurdu: "Onların da azabının hafifletilmesine neden olur."[21] 21- İmam Cafer Sadık (a.s) buyurmuştur: "Erkek çocuk nimet, kız çocuk ise hasenedir; yüce Allah nimetin hesabını sorar, haseneye ise mükâfat verir."[22] 22- Resulullah (s.a.a) buyurmuştur: "Her çocuk İslâm fıtratı üzere doğar. (Yanlış eğitim sonucu) onu Yahudileştiren, Hıristiyanlaştıran, Mecusîleştiren ve doğru yoldan saptıran anne ve babalardır."[23] 23- Yüce Peygamberimiz (s.a.a) buyurmuştur: "Çocuklarınızı çok öpün; çünkü her öpücüğünüz için (Allah katında) makamlar vardır."[24] 24- İmam Seccad (a.s), çocuklarının eğitimi hususunda yüce Allah'tan şöyle yardım dilemektedir: "Allah'ım, çocuklarımı iyi eğitebilmem için bana yardım et."[25] 25- Resulullah (s.a.a) buyurmuştur: "Çocuklarınıza saygılı davranın, onlarla alay etmeyin, onlara hakaret etmeyin, aptal ve cahil gibi lakaplarla onları çağırmayın."[26] 26- İmam Cafer Sadık (a.s), Resulullah'ın (s.a.a) şöyle buyurduğunu nakleder: "Beş şeyi ölene kadar terk etmeyeceğim; ...onlardan biri de çocuklara selâm vermektir. Buna titizlikle amel edeceğim ki, benden sonra ümmetim arasında gelenek olsun."[27] 27- İmam Ali (a.s) buyurmuştur: "Bir baba çocuğunu eğitirken, onun seviyesine inmelidir."[28] 28- Resulullah (s.a.a) buyurmuştur: "Birinin dört oğlu olur da birine benim adımı koymazsa, bana haksızlık etmiş olur."[29] 29- İmam Cafer Sadık (a.s), birisinin "Çocuklarımıza, sizin ve babalarınızın adını veriyoruz; bunun Allah katında sevabı  var mıdır?" sorusunu şöyle yanıtladı: "Evet, Allah'a yemin ederim ki, bunun manevî faydası vardır."[30] 30- Resulullah (s.a.a) buyurmuştur: "Çocuklarınız yedi yaşına geldiğinde yataklarını ayırın."[31] 31- Resulullah (s.a.a) İmam Ali'ye (a.s) buyurmuştur: "Çocuğun baba üzerindeki hakkı, ona güzel isim koyması, onu iyi eğitmesi ve doğru bir işe koymasıdır."[32] 32- Resulullah (s.a.a) buyurmuştur: "Çocuk, ergenlik ve rüşt çağına erinceye kadar (kendi mallarında) tasarruf edemez. Ergenlik çağına ermesinin işaretleri ise, avret mahallinde sert kıl bitmesi veya ihtilâm olması veya âdet görmesi ya da erkek çocuk için on beş yaşını, kız çocuk için ise dokuz yaşını doldurmuş olmasıdır."[33] 33- Resulullah (s.a.a) buyurmuştur: "Çocuklara sevgi ve şefkatle davranmayanlar ve büyüklere saygı göstermeyenler bizden değildir."[34] 34- İmam Muhammed Bâkır (a.s) buyurmuştur: "Ebeveynin güzel ahlâklı olması, çocukların da güzel ahlâklı olmasını sağlar."[35] 35- İmam Muhammed Bâkır (a.s) buyurmuştur: "Çocuklarınıza üç yaşında kelime-i tevhidi, dört yaşında Muhammed Resulullah'ı (s.a.a), beş yaşında kıbleyi ve secde etmesini, altı yaşında rükû ve secdeyi eksiksiz olarak, yedi yaşında abdest alıp namaz kılmayı öğretin."[36] 36- Bir gün iki çocuğuyla birlikte Resulullah'ın (s.a.a) yanına gelen biri, yanındaki çocuğun birini öpüp diğerine ilgisiz kaldı. Bunu gören Resulullah (s.a.a) şöyle buyurdu: "Neden farklı davranıyorsun, diğerini de öpmen gerekir."[37] 37- İmam Cafer Sadık (a.s) buyurmuştur: "Altı yaşına gelen kız çocuğunu mahrem olmayan kimse öpmemeli."[38] 38- Resulullah (s.a.a) buyurmuştur: "Çocuğuna Kur'an öğreten kimse kıyamet günü çağrılarak elbiseler giydirilir; öyle ki o elbisenin nuru, bütün cennet ehlinin yüzünü aydınlatır."[39] 39- İmam Cafer Sadık (a.s) buyurmuştur: "Lokman, oğluna şöyle buyurdu: 'Oğlum, gününün bir kısmını kitap okumaya ve ilim öğrenmeye ayır; çünkü kitap okumayı terk edersen, bilgilerini zayi edersin."[40] 40- Resulullah (s.a.a) buyurmuştur: "Allah katına ulaşması engellenmeyen dört dua vardır. Onlardan biri, babanın evlâdı hakkındaki duasıdır..."[41]
   

---

[1]- Tahrim, 6 [2]- Mecma'uz-Zevâid, c.8, s.146 [3]- Mecma'uz-Zevâid, c.8, s.146 [4]- Mekarim'ul-Ahlâk, s.518 [5]- Mekarim-ul Ahlak, s.255 [6]- Vesâil'uş-Şia, c.15, s.195  [7]- Vesâil'uş-Şia, c.15, s.201 [8]- Vesâil'uş-Şia, 63. bab, s.1 [9]- Müstedrek'ül-Vesâil, c.2, s.625 [10]- Gurer'ul-Hikem, s.236 [11]- Mecma'uz-Zevâid, c.8, s.146 [12]- Hadis-i Terbiyetî, c.1, s.54 [13]- Bihâr-ül Envâr, c.23, s.114 [14]- İbn-i Ebi'l-Hadid, Şerh-u Nehc'il-Belağa, 102. hikmet, s. 267 [15]- Tuhaf'ul-Ukul, s.84 [16]- Nehc'ül-Fesaha, s.365  [17]- el-Kâfi, c.6, s.50 [18]- el-Kafi, c.8, s.150 [19]- Kenz'ül-Ummal, hadis: 45409 [20]- Bihar'ul-Envar, c.104, s.95 [21]- ?????? [22]- el-Mehaccet'ül-Beyzâ, c.2, s.64  [23]- Bihar'ul-Envar, c.20, s.88 [24]- Bihar'ul Envar, c.23, s.113 [25]- Hadis-i Terbiyetî, c.2, s.96 [26]- Hadis-i Terbiyetî, c.1, s.117; el-Kâfi, c.6, s.47 [27]- Hadis-i Terbiyetî, c.1, s.120 [28]- Hadis-i Terbiyetî, c.1, s.122 [29]- Hadis-i Terbiyetî, c.1, s.138 [30]- Hadis-i Terbiyetî, c.1, s.139 [31]- Hadis-i Terbiyetî, c.1, s.159 [32]- Bihar'ul-Envar, c.17, s.18 [33]- Minhac'us-Salihîn, c.2, s.189 [34]- Mecmuat'ul Verram, c.1, s.34 [35]- Bihar'ul Envar, c.45, s.1178 [36]- Mekarim'ul-Ahlâk, s.113 [37]- Mekarim'ul Ahlâk, s.113  [38]- Vesâil'uş-Şia, c.14, s.171 [39]- Bihar'ul-Envar, c.7, s.304 [40]- Bihar'ul-Envar, c.1, s.69 [41]- Bihar'ul-Envar, c.47, s.189