Nafile Namazlar

Farz veya vâcip olan namazların dışındaki namazlara nâfile namazlar denir ve farz namazların öncesinde veya sonrasında kılınan sünnet namazlar nâfile namaz kapsamında yer alır. Nâfile namazları, sünnet namazların dışında ayrı bir kategori olarak ele alan bilginler de bulunmaktadır. Buna göre namazlar; a) farz namazlar, b) vâcip namazlar, c) sünnet namazlar, d) nâfile namazlar olmak üzere dört çeşit olmaktadır. Sünnet namazlar, vakit namazları yanında düzenli olarak kılınan sünnetleri (revâtib) ifade etmekte, nâfile namazlar ise düzenli olmayarak çeşitli vesilelerle Allah'a yakınlaşmak ve sevap kazanmak maksadıyla ayrıca kılınan namazları (regaib) ifade etmektedir.

Nafile Namazların Fazileti

Nafile namazlar, farz, vacip ve sünnet namazların dışında Allah rızası için kılınan namazlardır.
Resulüllah (s.a.v) şöyle ifade etmiştir:
“Nafile namazlar ikişer rekât olarak kılınır. Her iki rekâtta bir teheccüt vardır. Namaz, huşu duymak tevazu ve saygı izhar etmektir. Bitince de ellerini kaldırıp; yüce Rabbine: “Ya Rabbi! Ya Rabbi! Ya Rabbi!” diye yalvarırsın. Kim bunu yapmazsa, namazı eksiktir.” (Tirmizi, Salat: 166)
Mezhebimize göre kaza namazı borçları olan bile sünnet ve nafile namazları terk etmez. Peygamberimiz şöyle buyurur: “Kıyamet günü önce namaza bakılır. O tamamsa, diğer hesaplara geçilir. Namazlar bir insanın kurtuluşu için yeterli olmazsa Allah: “Bakın bakalım kulumun nafile namazları var mı?” der eksikler nafilelerle tamamlanır.” (Tirmizi, Salat:188 + R. Salihın:2/398)
Kutsi hadiste de: “Kulum bana farz namazlardan sonra en çok nafilelerle yaklaşır.” buyrulur. (Buhari,Rikak:38) Hadisin devamında: “Nihayet onu severim, onu sevince de artık onun işiten kulağı, gören gözü, tutan eli ve yürüyen ayağı olurum.” buyuruyor.
Peygamber (a.s): “Farzlardan sonra kılınacak iki rekât nafile namaz en kârlı iştir.” (Ebu Davud, Cihad:168) buyurur. Çünkü farzlar Allah’a borcumuzdur. Sünnetler de Resulüne borcumuzdur. Esas bize fayda verecek, Allah rızası için kıldığımız nafilelerdir.
Nafile namazlar bir Müslüman için çok önemli ve sevaplı bir ibadettir.

Nafile namazdan sonra gözyaşı ile yapılacak dua ve niyazlar red olmaz. Ne derler: “Ağlamak gözden ve kalpten olursa, rahminidir. Elden ve dilden olursa şeytanidir.”
Rasülulah (s.a.v) şöyle bildirir:
-“Bir göz yaşarırsa, Allah o bedeni ateşe haram kılar. Yanağına bir damla akarsa, o yüze karanlık ve horluk olmaz.” (Ramuz el-Ehadis:371/8)
-“Gözlerinden Allah korkusundan sinek başı kadar yaş çıkan bir kimse yoktur ki o yaşlar yüzüne aksın da onun yüzüne ateş dokunsun.” (Age:386/1)
Allah için akan gözyaşı duaların, tövbelerin kabulüne neden olur.

Nafile Namazlar Nelerdir? Ne Zaman Kılınır?

Teheccüd Namazı ile Ayet-i Kerime:

Allâh Teâlâ, teheccüd namazını Peygamber Efendimiz'e husûsî olarak farz kılmıştır. Âyet-i kerîmede şöyle buyrulur: “Gecenin bir kısmında da sâdece sana mahsus bir fazlalık olmak üzere Kur’ân ile teheccüd namazı kıl. Umulur ki Rabbin seni Makâm-ı Mahmûda eriştirir.” (el-İsrâ 17/79)

Teheccüd Namazı ile İlgili Hadis-i Şerifler:

Resûlullâh şöyle buyurdu:

"Gece namazına devam ediniz. Zira bu sizden önceki salihlerin ibadetidir. Çünkü gece ibadeti, Allah'a yakınlık günahlara kefaret olup insanı bedeni hastalıklardan korur ve günahlardan uzaklaştırır." (Tirmizi, Deavât, 101)

“…Farzlar dışında en faziletli namaz, gece namazıdır.” (Müslim, Sıyâm, 203)

“Geceleyin kalkıp namaz kılan, hanımını da kaldıran, kalkmazsa yüzüne su serperek uyandıran kimseye Allâh rahmet etsin. Aynı şekilde geceleyin kalkıp namaz kılan, kocasını da uyandıran, uyanmazsa yüzüne su serperek uykusunu kaçıran kadına da Allâh rahmet etsin.” (Ebû Dâvûd, Tatavvu’,18)

“Allâh her peygamberde, belirli bir şeye karşı aşırı istek yaratmıştır. Benim en çok hoşlandığım şey de gece ibâdetidir...” (Heysemî, II, 271)

Teheccüd Namazı Kaç Rekattır:  Teheccüd namazı, gece boyunca sabah namazı vaktinin girmesine kadar kılınabilir.

Teheccüd Namazı Ne Zaman Kılınır: Yatsı namazından sonra ve geceleyin kılınır. Bir süre uyuduktan sonra gece boyunca sabah namazı vaktinin girmesine kadar kılınabilir.

Kuşluk (Duhâ) Namazı ile İlgili Hadis-i Şerifler:

Resûlullâh -sallallâhu aleyhi ve sellem- buyurdular:

“Her gün, bedeninizdeki her bir kemiğiniz ve mafsalınız için bir sadaka gerekmektedir. Her tesbîh bir sadakadır, her tahmîd bir sadakadır, her tehlîl bir sadakadır, emr bi’l-ma’rûf bir sadakadır, nehy ani’l-münker de bir sadakadır. Bütün bunlara kişinin kuşlukta kılacağı iki rekât namaz kâfî gelir.” (Müslim, Müsâfirîn, 84)

Ebû Hureyre hazretleri, bir defâsında şöyle demiştir: “Dostum Resûlullâh -sallallâhu aleyhi ve sellem- bana, her ay üç gün oruç tutmayı, iki rekât kuşluk namazı kılmayı ve uyumadan önce vitri edâ etmeyi tavsiye buyurdu.” (Buhârî, Teheccüd, 33)

Bir keresinde Peygamber Efendimiz, bir yere askerî birlik göndermişti. İslâm askerleri kısa sürede büyük ganîmetlerle döndüler. Bunun üzerine Hz. Ebûbekir:

– Yâ Resûlallâh! Biz bunlardan daha çabuk dönen ve daha fazla ganîmet getiren başka bir birlik görmedik, dedi. Allâh Resûlü:

“– Ben size bundan daha çabuk dönen ve daha çok ganîmet sağlayan bir şeyi haber vereyim mi?” diye sordu. Daha sonra şöyle devâm etti; “Bir adam güzelce abdest alarak mescide varır, sabah namazını edâ eder, ardından da kuşluk namazını kılarsa işte bu şahıs, hem daha çabuk dönmüş, hem de daha fazla kazanmış olur.” buyurdu. (İbn-i Hibbân, VI, 276)

Kuşluk (Duhâ) Namazı Kaç Rekattır: Duha Namazı 2 rekattan 12 rekata kadar kılınabilir.

Kuşluk (Duhâ) Namazı Ne Zaman Kılınır: Güneşin doğuşundan yaklaşık kırk beş dakîka sonra başlar, zevâl vaktinden yani güneşin tepe noktaya dikildiği zamandan yarım saat öncesine kadar devâm eder. Gündüzün dörtte biri geçtikten sonra kılınması daha sevaptır.

Evvâbîn Namazı ile İlgili Hadis-i Şerif:

İbn-i Ömer -radıyallâhu anhümâ- Peygamber Efendimiz’in akşam namazından sonra iki rekât namaz kıldığını bildirmiştir. (Buhârî, Teheccüd, 29)

Evvâbîn Namazı Kaç Rekattır: Evvabin Namazı 2 rekattan 6 rekata kadar kılınabilir.

Evvâbîn Namazı Ne Zaman Kılınır: Akşam Namazından sonra kılır. Akşa ile Yatsı Namazı arasında yatsı vaktine kadar kılınır.

Tesbih Namazı ile İlgili Hadis-i Şerifler:

Tesbih edilerek kılınan nafile namazlardan biri. Tesbih namazı, mendup (sevabı çok) olan namazlardan biridir. Arapça bir kelime olan tesbih, Allah`ı noksan sıfatlardan tenzih etme ve ululama manasına gelir. Dört rekat olan bu namazda üçyüz defa "Subhânellâhi ve'l-hamdü li'llâhi ve lâ ilâhe illallâhü va'llâhu ekber" dendiği için bu adı almıştır.

İbn-i Abbâs ve Ebû Râfî -radıyallâhu anhüm- anlatıyor: Rasûlullâh -sallallâhu aleyhi ve selem- Abbâs bin Abdülmuttalib'e dediler ki:

"Ey Abbâs, ey amcacığım! Sana bir iyilik yapayım mı? Sana bağışta bulunayım mı? Sana ikram edeyim mi? Sana on hasleti nasıl yapacağını bildireyim mi? Eğer sen bunu yaparsan Allâh senin bütün günahlarını; önceki-sonraki, eski-yeni, hatâen yapılan, kasden yapılan, küçük-büyük, gizli-açık yani hepsini affeder. Bu on haslet şunlardır: dört rek'at namaz kılarsın. Her bir rek'atte Fâtiha sûresi ve bir sûre okursun. Birinci rek'atte kıraati tamamlayınca, ayakta olduğun hâlde on beş kere 'subhânellâhi ve'l-hamdü li'llâhi ve lâ ilâhe illallâhü va'llâhu ekber' dersin. Sonra rükû yapıp orada aynı tesbihi on kere söylersin, rukûdan başını kaldırır on kere daha söylersin. Daha sonra secde yapıp aynı tesbihi on kere söylersin. Secdeden başını kaldırınca da on kere tekrarlarsın. Tekrar secdeye varıp yine on kere aynı tesbihi söylersin. İkinci secdeden başını kaldırınca da on kere söylersin. Böylece bir rekatte bunları yetmiş beş defâ söylemiş olursun.

Tesbih namazının kılınışı

Aynı şeyleri dört rek'atte de yaparsın. Dilersen bu namazı her gün bir kere kıl. Her gün yapamazsan haftada bir kere, haftada yapamazsan ayda bir kere, o da olmazsa yılda bir kere yap. Yılda bir kere de kılamazsan hiç olmazsa ömründe bir kere yap." (Ebû Dâvud, Tatavvu', 14; Tirmizî, Vitr, 19)

Bütün namazlarda olduğu gibi, tesbih namazında da, Kur`an`dan bir şey okunacağı zaman, Kur`an`ın herhangi bir yerinden okumak mümkündür. "Şu sure okunmaz veya mutlaka şu sureyi okumak gerekir" diye bir şey yoktur. Ancak İbn Abbas`a: "Bu namaz için belirlenmiş bir sure biliyor musun?" diye sorulunca: "Evet, Tekâsur, el-Asr, el-Kâfirûn, ve el-İhlâs" diye cevap vermiştir (Fetavayi Hindiyye, Mısır 1323, I, 119)

Tesbih Namazı kaç rekattır: Tesbih namazı 4 rekat kılınan nafile bir namazdır. Tesbih namazının her rekatındaki tesbih: 'Subhânellâhi ve'l-hamdu li'llâhi ve lâ ilâhe illallâhu va'llâhu ekber' şeklindedir.